Spalanie śmieci jest źródłem zanieczyszczeń, które są szkodliwe dla ludzi i środowiska naturalnego. Substancje, które wydzielają się w trakcie spalania śmieci w niskich temperaturach są groźne dla zdrowia i życia. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia jest spalanie odpadów z tworzyw sztucznych np. butelek typu PET, worków foliowych, a także opakowań po sokach, mleku, odpadów z gumy, lakierowanego drewna, mebli.
Prawo jasno określa czego nie wolno spalać w piecach i domowych kotłowniach:
- plastikowych pojemników i butelek po napojach;
- zużytych opon;
- innych odpadów z gumy;
- przedmiotów z tworzyw sztucznych;
- elementów drewnianych pokrytych lakierem;
- sztucznej skóry;
- opakowań po farbach i lakierach;
- pozostałości farb i lakierów;
- plastikowych toreb z polityenu;
- papieru bielonego związkami chloru z nadrukiem farb kolorowych.
W gospodarstwach domowych można spalać tylko – poza opałem:
- papier, tekturę i drewno;
- opakowania z papieru, tektury i drewna;
- odpady z gospodarki leśnej, ale nie chemikalia i opakowania z tworzyw sztucznych;
- odpady kory i korka;
- trociny, wióry i ścinki;
- mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury.
W trakcie spalania śmieci w domowych piecach, w niskiej temperaturze (200-500˚C) do atmosfery trafiają między innymi:
- tlenek węgla (CO);
- nieorganiczne związki chloru (HCL);
- nieorganiczne związki fluoru (HF);
- tlenki azotu (NOx);
- dwutlenek siarki (SO2);
- metale ciężkie zaliczane do klasy I (kadm, rtęć, tytan), II (arsen, kobalt, nikiel, selen), III (ołów, chrom).
Dwutlenek siarki (SO2) powoduje u ludzi trudności w oddychaniu, a u roślin zanik chlorofilu (obumieranie liści). Jest przyczyną powstawania siarczanów i kwasu siarkowego, co prowadzi do suchych i mokrych opadów kwaśnych deszczy. Odkładając się w glebie powoduje jej zakwaszenie i zasolenie.
Tlenki azotu (NOx) mogą być przyczyną zapalenia płuc i bronchitu. U roślin powodują uszkodzenia liści. W powietrzu tworzą kwas azotowy, który odkładając się w glebie podwyższa ich zawartość w produktach roślinnych.
Tlenek węgla (CO) jest trujący dla ludzi i zwierząt. Wiąże czerwone ciałka krwi, utrudniając transport tlenu. Oddziałuje także na centralny układ nerwowy. Pył odkładając się w glebie powoduje szkodliwe dla zdrowia człowieka zanieczyszczenie roślin metalami ciężkimi. Przyspiesza powstawanie trójtlenku siarki (SO3), który w powietrzu atmosferycznym tworzy z parą wodną aerozol kwasu siarkowego.
W wyniku samorzutnych reakcji chemicznych z emitowanych pyłów zawierających węgiel organiczny i nieorganiczne chlorki, w obecności metali ciężkich (głównie miedzi) jako katalizatora oraz tlenu i pary wodnej z powietrza, powstają szczególnie groźne związki zwane dioksynami i furanami. Należą one do grupy związków kancerogennych, czyli rakotwórczych, a powstają jako produkty uboczne spalania różnych odpadów. Dioksyny to najbardziej szkodliwe substancje, jakie zidentyfikowano w środowisku. Dioksyny są 10 tysięcy razy bardziej trujące od cyjanku potasu!
UWAGA !
„Kto, wbrew przepisowi art. 155, termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny.”
(art. 191 ustawy o odpadach – Dz. U. z 2018r., poz. 992, ze zm.)
Kara może wynieść nawet 5.000 zł.